W niedawnym artykule „1% ściemy dziennie” ostro pojechałem po koncepcji samorozwojowej mówiącej, że jeśli codziennie będziesz lepszy o 1%, to po roku twoje umiejętności wzrosną prawie 40 razy. To piramidalna bzdura, mimo że matematyka nie kłamie. Taki wzrost jest po prostu niemożliwy. Natomiast nie sposób zaprzeczyć, że procent składany działa. W finansach jest to oczywiste, ale są też sfery naszego życia, gdzie można zaobserwować, że stosunkowo niewielki, ale systematyczny wysiłek na początku daje imponujący efekt na końcu. Podam ci dwa przykłady.

Na początku każdego przedsięwzięcia każda decyzja, każde działanie i każda włożona złotówka ma znacznie większą wagę niż na jego końcu. Dlaczego? Ponieważ są to pierwsze decyzje, działania i złotówki.

W przypadku pieniędzy łatwo jest to wyjaśnić: kiedy masz 5 złotych, dodatkowa złotówka zwiększa twój stan posiadania o 20%, a kiedy masz milion, dodatkowa złotówka znaczy niewiele.

W przypadku decyzji jest tak, że te podejmowane na początku są kluczowe, ponieważ większość z nich przesądza o być albo nie być przedsięwzięcia. Ich konsekwencje będą odczuwalne do końca świata albo do rewolucji całkowicie zmieniającej rzeczywistość. Dzieje się tak, bo kolejne decyzje muszą uwzględniać kontekst wszystkich poprzednich, a więc z definicji pole manewru decydenta coraz bardziej się zawęża.

Na tej samej zasadzie początkowe działania również wpływają na przyszłe wyniki znacznie bardziej niż to, co robisz później.

Podsumowując, początkowa inwestycja decyzyjna, wykonawcza czy finansowa daje zdecydowanie większy zwrot niż następne.

Jeszcze dobitniej efekt procentu składanego ujawnia się w dziedzinie wychowywania dzieci. Predyspozycje genetyczne mają oczywiście istotne znaczenie, ale wpływ rodziców w pierwszych dniach, miesiącach i latach jest nie do przecenienia. To właśnie wtedy determinujesz przyszłość swojego potomka: czy będzie silną, mądrą i sprytną osobą, czy słabą, nieogarniętą marudą, która ma pretensję do całego świata. Liczy się ilość i jakość czasu, który spędzisz ze swoim dzieckiem, zanim pójdzie do szkoły. Potem twój wpływ będzie stopniowo malał i już nigdy nie nadgonisz straconego czasu.

W jaki zatem sposób możesz najlepiej wykorzystać siłę procentu składanego?

Jak najwcześniej zadbaj o zasianie dobrych nasion i stworzenie im optymalnych warunków rozwoju – tak, żeby ukorzeniły się i same zaczęły rosnąć, przynosząc ci w przyszłości wspaniały plon.

• a-propos