Z zainteresowaniem i pewną, nieco naiwną nadzieją przystąpiłem do lektury książki Josha Kaufmana „The First 20 Hours: How to Learn Anything… Fast!” („Pierwsze 20 godzin: Jak zdobyć dowolną umiejętność… pędzikiem!”). Skąd moje pozytywne nastawienie do tej książki? Josh Kaufman jest autorem znakomitego, bestsellerowego podręcznika „The Personal MBA: Master the Art of Business”, który zawiera praktycznie całą, niezbędną w codziennym życiu wiedzę o biznesie, sprzedawaną naiwnym studentom za grube pieniądze na „studiach MBA”.

W „Pierwszych 20 godzinach” autor stawia tezę, że wszystkiego można nauczyć się, podchodząc do sprawy metodycznie i poświęcając na ten cel sumarycznie 20 godzin skupionego wysiłku. W zamierzeniu jego książka ma stanowić antidotum na, spopularyzowany przez Malcolma Gladwella w „Outliers”, pogląd, iż do osiągnięcia mistrzostwa w dowolnej dziedzinie potrzeba 10 tysięcy godzin praktyki. „Do mistrzostwa, być może, tak” – twierdzi Kaufman. – „Ale do przebrnięcia przez początkowe trudności i znalezienia pierwszej satysfakcji wystarczy 20 godzin”.

Posłowie „Pierwszych 20 godzin” zaczyna się tak:

W ciągu jednego roku opanowałem 6 złożonych umiejętności.
Nie jestem geniuszem ani wybrykiem natury. Nie dysponuję specjalnymi talentami. Nie zrezygnowałem z mojej pracy zawodowej. Nie rzuciłem wszystkiego i nie przeniosłem się na drugi koniec świata. Nie odstawiłem na bok mojej rodziny.
Po prostu przeznaczyłem mniej więcej jedną godzinę dziennie na inteligentnie zorganizowane samokształcenie. Umiejętności, które na początku były dla mnie kompletną magią, dawały się ogarnąć po kilku dniach, a często nawet po kilku godzinach. Wszystko polegało na pogrzebaniu w źródłach wiedzy, a następnie poświęceniu 20 godzin na konsekwentne, skupione i staranne ćwiczenia.

I to niestety jest kłamstwo! Nie tylko w konfrontacji z rzeczywistością, ale i w kontekście opisanych w książce sukcesów edukacyjnych autora!

Oto, czego nauczył się Josh Kaufman:

1. Joga – Josh kupił sobie matę, przez kilka godzin trenował pod okiem znakomitego instruktora i opanował zestaw ćwiczeń, który obecnie może samodzielnie powtarzać w domu. Trudno to uznać za wielki sukces edukacyjny.
2. Programowanie – Josh samodzielnie oprogramował swoją witrynę internetową, składając w rozsądnie działającą całość dostępne w sieci biblioteki i przykładowe fragmenty kodu. Niewątpliwie, jak na 20 godzin, to duże osiągnięcie, ale… już 10 lat wcześniej, w szkole średniej pisał programy w C++, a także doskonale znał HTML i CSS, jeśli ci to coś mówi.
3. Pisanie bezwzrokowe – tę umiejętność Josh też już posiadał, zanim postanowił zmienić układ klawiatury ze standardowego QWERTY na ergonomiczniejszy. To był chyba najciekawszy eksperyment, który pokazał, że stosunkowo szybko można oduczyć się starych nawyków i przyswoić nowe.
4. Gra planszowa go – Josh zapoznał się z regułami tej gry i zdobył pierwszy stopień wtajemniczenia, dzięki czemu przestał przegrywać partie w żenujący sposób. Czy to znaczy, że opanował umiejętność gry w go?
5. Muzykowanie na ukulele – po 20 godzinach ćwiczeń Josh wystąpił publicznie i zagrał wiązankę utworów opartą na tym samym, 4-akordowym schemacie harmonicznym. Byłbym pełen podziwu, gdyby nie fakt, że w szkole średniej uczył się grać na trąbce, występował w szkolnym chórze i w każdym zespole muzycznym, który formował się w jego pobliżu.
6. Windsurfing – Josh kupił sobie sprzęt i po kilku godzinach pływania nauczył się nie spadać z deski i w miarę bezpiecznie powracać do brzegu. Oczywiście tylko wtedy, gdy wiatr mu na to pozwolił. :-) Z własnego doświadczenia wiem, że umiejętności związane z równowagą, płynnością i koordynacją ruchu wymagają znacznie więcej wysiłku niż 20 godzin treningu, więc droga autora do ślizgu w strzemionach z zapiętym trapezem będzie jeszcze bardzo długa i mokra. Nie mówiąc już o efektownych zwrotach przez rufę, które są esencją ślizgarstwa.

Podsumowując: umiejętność umiejętności nierówna. Są rzeczy, które w 20 godzin można opanować na nieżenującym poziomie, ale są i takie, które wymagają setek, a nawet tysięcy godzin pracy. Nie ma więc mowy o jakiejś magicznej metodzie, którą da się zastosować do wszystkiego. O czym z przykrością cię informuję.

Ale nie trać nadziei! Jeśli naprawdę coś cię interesuje, to bez problemu wygospodarujesz dowolną liczbę godzin na doskonalenie swoich umiejętności – nierzadko kosztem zarwanych nocy i „zrujnowanego” życia osobistego. Zrujnowanego? Zdaniem kanapowych ciotek być może tak, ale przecież one nigdy w życiu nie poczuły szumu wiatru w rozwianych włosach…

• x-lektury