Ci, którzy przeczytali już „Czarnego łabędzia” Nassima Nicholasa Taleba, wiedzą o co chodzi. Przebrnąłem przez całą tę książkę, ale sądzę, że wystarczy dotrzeć do czterdziestej strony, żeby uchwycić główną myśl, jaką częstuje nas autor. Oto najbardziej obrazowy, moim zdaniem, cytat:
„Przyjrzyjmy się życiu indyka, który codziennie dostaje odpowiednią ilość karmy. Każdy kolejny posiłek utwierdza go w przekonaniu, że niezmienną zasadą, na której opiera się świat, jest być codziennie karmionym przez przyjazne istoty zwane ludźmi, „działające w najlepiej rozumianym interesie indyka” – jak powiedziałby polityk. Tymczasem, w poprzedzające Święto Dziękczynienia środowe popołudnie stanie się coś całkowicie nieoczekiwanego. Zdarzenie to wywróci do góry dnem cały światopogląd indyka.” (40)
Moje wrażenie z tej lektury jest następujące: prognozując przyszłość, wygodnie jest nam opierać się na naszych doświadczeniach i statystykach dotyczących przeszłości. Wygodnie jest wierzyć, że zdarzenia ekstremalne są tak mało prawdopodobne, że nam się nie przytrafią. Że szansa spotkania trzymetrowego człowieka jest równie znikoma, jak i tego, że w środku miasta, na przystanku autobusowym uderzy w nas piorun (rok, czy dwa lata temu był w Warszawie taki wypadek). Nie doceniamy katastrofalnych skutków zdarzeń ekstremalnych i nie podejmujemy podstawowych kroków, żeby zmniejszyć ich konsekwencje.
Warto zatem zawsze się zastanowić, czy nasze doświadczenie jest dobrym przewodnikiem, czy nie warto zakwestionować jego podpowiedzi i przygotować się na to, co wydaje się „absolutnie nieprawdopodobne”.
Oto pierwszy z dodatkowych cytatów z tej otwierającej oczy książki:
„W kontakcie z historią ludzki umysł cierpi na trzy dolegliwości, które nazywam potrójną zaćmą:
- Iluzja rozumienia – wszystkim wydaje się, że wiedzą, jak działa świat, ale jest on znacznie bardziej złożony (lub przypadkowy), niż sobie wyobrażają.
- Zniekształcenie wspomnień – oceniamy zdarzenia dopiero po fakcie, kiedy „oglądamy je w lusterku wstecznym” (to dlatego historia wydaje się jaśniejsza i bardziej uporządkowana w podręcznikach niż w rzeczywistości).
- Przecenianie znaczenia faktów i teorii tworzonych przez uznane autorytety i uczonych.
(8)
BIZNES BEZ STRESU 